چطور بفهمیم صفحه کلاچ تمام شده

در خودروهای دنده‌ای، کلاچ نقش مهمی در انتقال نیرو از موتور به چرخ‌ها دارد. کلاچ از دیسک و صفحه فشار تشکیل شده است که با گذشت زمان و در اثر ساییدگی، فرسوده شده و نیاز به تعویض پیدا می‌کند. در این مقاله به بررسی علائم هشداردهنده خرابی کلاچ، طول عمر مفید دیسک و صفحه ماشین، اینکه چطور بفهمیم صفحه کلاچ تمام شده و نکاتی کلیدی برای انتخاب و خرید دیسک و صفحه خودرو باکیفیت می‌پردازیم.

دیسک و صفحه خودرو چه کاری انجام می‌دهند؟

صفحه کلاچ یک دیسک دایره‌ای شکل است که با لنت‌ پوشیده شده است. این لنت‌ها وظیفه ایجاد اصطکاک بین خود صفحه کلاچ، فلایویل در یک‌طرف و صفحه فشار در طرف دیگر را بر عهده دارند.

صفحه ماشین نیز با پیچ به فلایویل موتور بسته می‌شود و هم‌زمان با چرخش موتور می‌چرخد. نکته‌ مهم این است که صفحه کلاچ دقیقاً بین فلایویل و صفحه فشار قرار دارد، اما به هیچ‌کدام از آن‌ها به‌طور مستقیم وصل نیست. کار صفحه ماشین این است که هر زمان پدال کلاچ رها می‌کنید، صفحه کلاچ را در جای خود محکم نگه دارد.

با فشار دادن پدال کلاچ به پایین، فنر دیافراگمی که در مرکز صفحه فشار قرار دارد، فشار را از روی صفحه کلاچ آزاد کرده و دیگر صفحه کلاچ به فلایویل فشار وارد نمی‌کند. این مکانیزم توسط بلبرینگ و چنگال کلاچ که با فشار دادن پدال کلاچ توسط راننده فعال می‌شوند، کنترل می‌شود.

تمام این قطعاتی که به آن‌ها اشاره شد، باهم مکانیزم کلاچ را تشکیل می‌دهند. مکانیک‌ها در سرویس دوره‌ای خودرو، این مکانیزم را به‌طور کامل بررسی می‌کنند تا از عملکرد صحیح و سلامت اجزای آن به خصوص دیسک و صفحه ماشین مطمئن شوند.

عمر مفید دیسک و صفحه چقدر است؟

همانند سایر اجزای خودرو، عمر مفید دیسک و صفحه کلاچ به عوامل مختلفی همچون نحوه رانندگی، مراقبت از ماشین، محل استفاده از ماشین، جنس دیسک و صفحه ماشین بستگی دارد. به‌طور متوسط، عمر مفید یک کلاچ خوب و باکیفیت بین ۶۰,۰۰۰ تا ۹۰,۰۰۰ کیلومتر است، ولی این عدد می‌تواند با توجه به عواملی که در بالا ذکر کردیم ‌کم یا زیاد شود.

دیسک و صفحه ماشین چند کیلومتر کار می‌کند

در زیر جدولی از عمر مفید دیسک و صفحه کلاچ برای برخی از خودروهای ایرانی و وارداتی آورده شده است که می‌توانید آن‌ها را به‌راحتی مقایسه کنید:

علائم خرابی دیسک و صفحه

اینکه چطور بفهمیم صفحه کلاچ تمام شده، باید به برخی از علائم توجه داشته باشیم. در صورت مشاهده هر یک از این علائم و برای جلوگیری از آسیب بیشتر به ماشین، به یک مکانیک مراجعه کنید:

۱٫ فشار زیاد برای گرفتن کلاچ

در حالت عادی، برای گرفتن کلاچ به نیروی زیادی نیاز ندارید؛ اما اگر احساس می‌کنید برای پایین بردن پدال و خلاص کردن آن به نیروی زیادی نیاز دارید، به‌احتمال‌زیاد مشکلی در کیت کلاچ وجود دارد. این مشکل می‌تواند از خرابی صفحه فشار، خرابی بلبرینگ کلاچ یا حتی پارگی و خرابی سیم کلاچ (در خودروهای غیر هیدرولیک) و در سامانه‌های هیدرولیک نیز گرفتگی یا فرسودگی مدارهای روغن باشد.

۲٫ شل بودن یا سفتی غیرمعمول پدال کلاچ

وقتی پدال کلاچ شما بیش‌ازحد شل یا سفت شده است، می‌تواند نشانه‌ای از خرابی در فنر دیافراگمی کلاچ (در سامانه‌های مکانیکی) و اگر هیدرولیک باشد به دلیل نشتی در سیستم و یا خرابی اجزایی مانند سیلندر اصلی و مخزن روغن کلاچ باشد.

۳٫ خلاص نبودن کامل با گرفتن کلاچ (دنده به دنده نرفتن)

در ماشین‌های دنده‌ای، شما به‌راحتی می‌توانید وضعیت خلاص بودن ماشینتان را متوجه شوید. اگر با گرفتن کامل کلاچ، بازهم تعویض دنده مشکل باشد، به‌احتمال‌زیاد صفحه فشار کلاچ ساییده شده است و دیگر اصطکاک لازم برای خلاص کردن را ندارد. در این‌گونه موارد با بالا رفتن دور موتور ماشین شتاب نمی‌گیرد یا ماشین شما به‌طور ناگهانی از دنده خارج می‌شود، به‌خصوص زمان رانندگی در سربالایی‌ها.

۴٫ لرزش پدال کلاچ

لرزش پدال کلاچ می‌تواند ناشی از تاب برداشتن صفحه فشار، ایراد در دسته کلاچ یا ایراد در فلایویل باشد. در صورت مشاهده‌ی لرزش در پدال کلاچ، حتماً برای رفع مشکل به تعمیرگاه مراجعه کنید.

۵٫ داغ شدن بیش‌ازحد دیسک و صفحه ماشین

همان‌طور که گرمای زیاد برای موتور ماشین مضر است، برای کلاچ هم معایبی به همراه دارد. در صورت داغ شدن بیش‌ازحد سیستم کلاچ، اولین قسمتی که باید بررسی شود صفحه فشار است، زیرا در معرض گرما بیشتر مستعد ساییدگی است.

۶٫ صدای غیرعادی هنگام گرفتن کلاچ

وقتی هنگام گرفتن کلاچ صداهای غیرعادی مانند سوت کشیدن یا جیرجیر می‌شنوید، ممکن است دیسک و صفحه ماشین یا فنرهای کلاچ ایراد پیدا کرده باشد.

۷٫ لرزش در سیستم انتقال قدرت

زمانی که هنگام رانندگی لرزش غیرمعمولی در ماشین به‌خصوص زمانی که پدال کلاچ را فشار می‌دهید، احساس می‌کنید. می‌تواند نشانه‌ای از خرابی و یا کج شدن صفحه کلاچ باشد.

آیا دیسک و صفحه قابل تعمیر است؟

اینکه بتوانیم قطعات کلاچ مثل دیسک و صفحه را تعمیر کنیم، درصد موفقیت بسیار پایینی دارد چراکه:

• ساییدگی و پارگی دیسک و صفحه غیرقابل‌بازگشت است.
• بازگرداندن دیسک و صفحه‌ای که تاب برداشته‌شده به حالت استاندارد، زحمت زیادی دارد و مقرون‌به‌صرفه نیست.
• حتی اگر بتوانیم آن را تعمیر کنیم، می‌تواند به اجزای دیگر موتور صدمه بزند.

به یاد داشته باشید که تعویض دیسک و صفحه ماشین با قطعات نو راه‌حل مطمئن‌تر و بادوام‌تری است.

تعویض دیسک و صفحه ماشین چه قدر طول می‌کشد؟

این نکته را فراموش نکنید که زمان موردنیاز برای تعویض دیسک و صفحه ماشین به عوامل مختلفی مثل مدل و برند خودرو، مهارت مکانیک، نیاز به تعمیرات اضافی یا تعویض قطعات دیگر دارد. تعویض دیسک و صفحه کلاچ بین ۴ تا ۸ ساعت زمان می‌برد.

هزینه تعویض دیسک و صفحه ماشین چه قدر است؟

برای برآورد تعویض این قطعات باید به نوع ماشین و دستمزدی که تعمیرکار از شما می‌گیرد، توجه کنید. ارزان‌ترین دیسک و صفحه از ۹۵۰ هزار تومان شروع و به ۲۲۰ میلیون تومان در خودروهای خارجی می‌رسد.

هزینه اجرت تعویض را هم می‌توانید از ۵۰۰ هزار تومان برای پراید تا ۲ میلیون تومان برای خودروهای به‌روزتر در نظر بگیرید. جهت مشاهده قیمت دیسک و صفحه ماشین کلیک کنید.

چگونه دیسک و صفحه را تست کنیم؟

قبل از شروع تست حتماً نکات ایمنی رانندگی را رعایت کنید و ابزارهای ماشین را در دسترس قرار دهید و درباره مقادیر استاندارد تجهیزات خودرو از دفترچه راهنما یا اطلاعات خود کارخانه سازنده ماشینتان اطلاع پیدا کنید.

۱- پانل‌های زیر بدنه یا صفحه دسترسی را بردارید و به دنبال علائم سایش و پارگی در لنت بگردید. ضخامت حداقل معمولاً در دفترچه راهنما ذکرشده است.

۲- دیسک و صفحه ماشین را برای تاب برداشتن، ترک‌خوردگی یا علائم آب‌شدگی به‌دقت بررسی کنید.

۳- سطح فلایویل را برای خط و خش یا از بین رفتن لعاب ببینید.

۴- درحالی‌که ماشین خاموش است، پدال کلاچ را به‌آرامی فشار دهید. پدال باید حرکت محکم و ثابتی هنگام بالا و پایین کردن داشته باشد. اگر پدال حالت نرم گیرکردگی یا بیش‌ازحد لرزان داشته باشد، ممکن است نشان‌دهنده مشکلات هیدرولیک کلاچ یا سایش داخلی باشد.

۵- پدال کلاچ را تا انتها فشار دهید و سعی کنید دنده‌ها را عوض کنید. تعویض دنده باید صاف و آسان باشد.

۶- موتور ماشین را روشن کنید و ترمزدستی را محکم بکشید. پدال کلاچ را تا انتها فشار دهید و دنده را روی ۳ یا چهار قرار دهید. سپس پدال کلاچ را به‌آرامی رها کنید. اگر موتور به‌سرعت خاموش شود، کلاچ سالم است. درصورتی‌که موتور بدون خاموش شدن دور بالایی می‌گیرد، ممکن است نشانه خرابی دیسک و صفحه ماشین باشد.

۷- یک شیب متوسط ​​و امن پیدا کنید. ترمزدستی را کشیده و موتور را روشن کنید. روی دنده یک بروید و پدال ترمز را فشار دهید.

حالا هم‌زمان با فشار دادن پدال گاز، پدال کلاچ را به‌آرامی رها کنید. ماشین باید به‌آرامی در سربالایی شروع به حرکت کنید. در صورت بالا رفتن دور موتور بدون لغزش، احتمال دارد عمر صفحه کلاچ تمام شده است.

۸- هنگام فشار دادن کلاچ یا تعویض دنده به دنبال صداهای غیرمعمول مثل صداهای جیرجیر یا کوبیدن و صدای ساییدگی باشید.

۹- به هرگونه ایجاد بوی سوختگی هنگام گرفتن پدال‌ها توجه کنید.

مشکلات بعد از تعویض دیسک و صفحه

پس‌ازاینکه دیسک و صفحه ماشین را تعویض کردید، ممکن است هنگام رانندگی ماشینتان دچار مشکلات جانبی دیگری شود، مثل:

• گیرکردن دنده در حالت اول یا دنده عقب
• درگیری جزئی موتور حتی در حالت خلاص
• بالا آمدن پدال کلاچ هنگام کاهش سرعت
• افزایش دور موتور هنگام تعویض دنده
• نشتی مایع ترمز یا کلاچ
• کاهش کارایی سیستم ترمز
• لرزش ماشین، حتی هنگام خلاصی یا درجا کار کردن
• افزایش لرزش موتور ماشین با افزایش دور

این مشکلات فقط نمونه‌هایی از مشکلاتی هستند که ممکن است بعد از تعویض دیسک و صفحه ماشین اتفاق بیفتد. اگر بعد از تعویض دیسک و صفحه ماشین با مشکلی مواجه شدید، حتماً برای بررسی ماشین را به تعمیرکار نشان دهید.

از کجا دیسک و صفحه کلاچ خوب بخریم؟

انتخاب دیسک و صفحه ماشین مناسب نیاز به دانستن اطلاعات فنی همچون گشتاور تخمینی موتور ماشین دارد است. متخصصان خودرو توصیه می‌کنند کلاچی را انتخاب کنید که حداقل ۱۰ درصد بیشتر از گشتاور خروجی موتور را تحمل کند.

اینکه از کجا دیسک و صفحه با کیفیت بالا و قیمت مناسب پیدا کنیم، آن‌هم در میان تنوع برندها و مدل‌های موجود در بازار کار آسانی نیست. در این میان، فروشگاه‌های اینترنتی معتبری مثل فروشگاه دکتر چینی می‌توانند به شما در انتخاب و خرید محصولی مطمئن کمک کنند.

دکتر چینی علاوه بر داشتن سابقه درخشان در ارائه قطعات یدکی خودرو از برندهای معتبر و باکیفیت، علاوه بر امکان مقایسه و انتخاب بهترین گزینه را برای شما فراهم می‌کند، به شما مشاوره تخصصی هم ارائه می‌دهد.

خلاصه

دیسک و صفحه ماشین عناصر کلیدی‌ای در انتقال قدرت در خودروهای دنده‌ای هستند. علائم مختلفی مانند سختی یا نرمی پدال کلاچ، لرزش، بوی سوختگی، دنده به دنده نرفتن و … می‌تواند نشان‌دهنده خرابی دیسک و صفحه باشد. تشخیص دقیق ایراد و تعویض به‌موقع دیسک و صفحه خودرو از آسیب به سایر اجزای خودرو و افزایش هزینه‌ها جلوگیری می‌کند. رانندگی صحیح، تعویض دنده به‌موقع و عدم نیم کلاچ گرفتن می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی طول عمر دیسک و صفحه را افزایش دهد.