به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، آمار‌های موجود نشان می‌دهد که در حال حاضر ۹۰ درصد تولید برق کشور به گاز طبیعی وابسته است، به طوری که نیروگاه‌ها با دریافت ۳۲ درصد از گاز کشور در سال، دومین مصرف‌کننده بزرگ گاز به شمار می‌روند. شرکت توانیر که مسئولیت تولید، انتقال و توزیع برق کشور را بر عهده دارد، سالانه ۷۹ میلیارد مترمکعب گاز با قیمت ناچیز هر مترمکعب … تومان از شرکت گاز خریداری می‌کند. با این میزان از سوخت‌رسانی نیروگاه‌ها همچنان توان کافی برای تولید برق ندارند و از سوخت جایگزین که شامل گازوئیل و مازوت است، استفاده می‌کنند. به بیان ساده‌تر، شرکت توانیر بخش عمده‌ای از سوخت فسیلی را که می‌تواند با صادرات صرفه اقتصادی بیشتری برای کشور داشته باشد، دریافت می‌کند و در عوض به جای تولید کافی، با گلایه از نبود سوخت دست به خاموشی می‌زند.

سوال اینجاست که نیروگاه‌ها چرا با وجود دریافت بخش قابل توجهی از انرژی کشور، نمی‌توانند به درستی وظیفه خود را انجام دهند و کمبود برق به یک مشکل دائمی تبدیل شده است؟

راندمان پایین نیروگاه‌ها و عدم اراده وزارت نیرو برای بازسازی واحد‌های تولیدی فرسوده از جمله دلایل مهمی است که باعث بلعیده شدن گاز طبیعی کشور توسط صنعت برق می‌شود. به گفته شرکت توانیر در حال حاضر میانگین راندمان نیروگاه‌ها در ایران ۳۸ درصد است، یعنی اگر ۱۰۰ واحد انرژی (گاز یا سوخت مایع) تحویل نیروگاه داده شود، تنها ۳۸ واحد از آن به برق تبدیل می‌شود و مابقی به دلیل تجهیزات فرسوده و بازدهی کم نیروگاه‌ها از بین می‌رود. این در حالی است که بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند که راندمان نیروگاه‌ها پایین‌تر از این و حدود ۳۵ درصد است.

در بخش دیگر، زیرساخت‌های فرسوده و قدیمی نیروگاه‌ها باعث هدر رفت میزان قابل توجهی از برق تولید شده می‌شود. بنابر آمار‌ها در فرایند تولید، انتقال و توزیع برق حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد این انرژی اتلاف می‌شود. در حال حاضر ظرفیت واقعی تولید ۶۴ هزار مگاوات است که در صورت اتلاف انرژی ۱۰ درصدی، بیش از ۶ هزار مگاوات در چرخه تولید تا توزیع از بین می‌رود.

به بیان دقیق‌تر، تنها ۳۸ درصد از سوخت نیروگاه‌ها به برق تبدیل می‌شود و از این میزان گفته شده در خوشبینانه‌ترین حالت ۱۰ درصد نیز هدر می‌رود. آمار‌های کارشناسی شده نشان می‌دهد در شرایطی که کشور به سختی گاز مورد نیاز خود را تامین می‌کند، سالانه حدود ۱۵ میلیارد مترمکعب گاز در چرخه معیوب تولید برق از بین می‌رود. در واقع با این مسیری که وزارت نیرو شرکت توانیر در پیش گرفته‌اند و هیچ اراده‌ای برای بازسازی نیروگاه‌ها ندارند، اگر کل گاز تولید شده در کشور در اختیار نیروگاه‌ها قرار گیرد، بازهم توان تولید برق به اندزه کافی وجود ندارد.

در چنین شرایطی که بخش زیادی از سوخت با پایین‌ترین قیمت در اختیار نیروگاه‌ها قرار می‌گیرد، شرکت توانیر پیوسته از کاهش سوخت‌رسانی به نیروگاه‌ها گلایه می‌کند و معضل قطعی برق را به شرکت گاز و پخش و پالایش ربط می‌دهد. آیا بهتر نیست در وضعیتی که ۵۰ درصد نیروگاه‌های کشور عمر مفیدشان به پایان رسیده و با هزینه گزاف هدر رفت انرژی فعالیت می‌کنند، وزارت نیرو به جای مقصر اعلام کردن دیگر نهادها، قدمی در جهت بهبود وضعیت خود بردارد؟